AREA แถลงฉบับนี้เป็นความเห็นส่วนตัวของ ดร.โสภณ พรโชคชัย (sopon@area.co.th) ประธาน ศูนย์ข้อมูลวิจัยและประเมินค่าอสังหาริมทรัพย์ไทย บจก.เอเจนซี่ ฟอร์ เรียลเอสเตท แอฟแฟร์ส หรือ AREA (www.area.co.th)

            สมัยนี้เห็นมีข่าวอาจารย์อยากให้นักศึกษาในระดับอุดมศึกษาแต่งชุดนักศึกษาโดยเคร่งครัด นี่เป็นความคิดที่ดีจริงหรือ

            ผมจำได้ว่าสมัยเรียนชั้น ประถมศึกษา - มัธยม ศึกษา อาจารย์มักเคร่งครัดกับการแต่งเครื่องแบบเสมอ ต่างจากนักเรียนในประเทศตะวันตก แต่พวกเราก็ปฏิบัติตามคำสั่งอาจารย์แม้จะรู้สึกว่าที่ทำอย่างนั้นเพื่อความสบายใจของอาจารย์เอง แต่พอถึงชั้นอุดมศึกษาพวกเราก็รู้สึกเป็นอิสระที่ได้แต่งตัวตามสบายมาเรียนหนังสือโดยไม่ต้องยึดติดกับรูปแบบ อย่างไรก็ตามในขณะนี้ท่านแต่งชุดนักศึกษาปรับแผนกลุ่มขึ้นมาถึงชั้นอุดมศึกษาเสียแล้ว นี่เป็นความก้าวหน้าหรือการถอยหลังเข้าคลองกันแน่

            อันที่จริงผมก็รักเครื่องแบบนะครับ สมัยสอบเข้าเรียนที่โรงเรียนเทพศิรินทร์ผมก็ชอบใส่เครื่องแบบ เพราะเป็นโรงเรียนที่มีชื่อเสียง แม้แต่ในหลวงรัชกาลที่ 8 ก็ยังเคยเป็นนักเรียนเก่า มีนักเรียนเก่าที่มีชื่อเสียงมากมาย ผมเลยยืดไปด้วย  แต่ทั้งนี้ทั้งนั้นท่านแต่งเครื่องแบบก็หวังเพื่อช่วยชูตัวผมเองเป็นหลัก แก่นแท้คงไม่ได้นึกถึงชื่อเสียงของโรงเรียนเท่าไหร่นัก

            พอสอบเข้าธรรมศาสตร์ได้ในปีแรก ผมยังนึกอยากใส่เครื่องแบบเหมือนกันก็เพราะผมสามารถสอบเข้าได้เป็นอันดับต้นต้นเช่นเดียวกับสมัยที่อยู่โรงเรียนเทพศิรินทร์ จึงรู้สึกอยากยืดอยากให้คนรู้ว่าได้เรียนหนังสืออยู่ที่นี่ ตัวเองจะได้ดูดีตามไปด้วย แต่ที่ธรรมศาสตร์ในยุคนั้นเค้าเลิกเคร่งครัดให้แต่งเครื่องแบบกันแล้วผมยังรู้สึกเสียดายอยู่ไม่หาย นี่แสดงให้เห็นว่าความต้องการส่วนตัวทำให้อยากแต่งเครื่องแบบ อันที่จริงเราควรส่งเสริมให้ทุกคนตระหนักว่าความดีชั่วอยู่ที่ตัวเราเอง  ไม่ใช่เอาเครื่องแบบใหญ่มาปกคลุมร่างกาย จะได้ไม่ตกเป็นทาสของการนิยมวัตถุ

            หลังเหตุการณ์หกตุลา 2519 สมัยเผด็จการทรราชครองเมือง ก็มีการรณรงค์ให้นักศึกษาแต่งเครื่องแบบกันอีก แต่นักศึกษาส่วนใหญ่ก็ไม่ใส่ใจเพราะถือเป็นเสรีภาพส่วนบุคคล เครื่องแบบไม่ได้ทำให้เรียนดีกว่าหรือไม่อย่างไร ในส่วนลึกๆ ส่วนหนึ่งก็คืออาจารย์คงอยากเห็นความเป็นระเบียบเรียบร้อยแบบนักเรียนในระดับอุดมศึกษาบ้าง  นี่เป็นซากเดนความคิดแบบเผด็จการทรราชที่เกิดขึ้นเป็นระยะๆ การให้เห็นเป็นระเบียบแบบทหารเกณฑ์จึงมักเกิดขึ้นในห้วงเวลาที่บ้านเมืองไม่มีประชาธิปไตยนั่นเอง

            ถ้าเราไม่นิยมการยึดติดกับวัตถุ ไม่นิยมวัตถุ ไม่เห็นแก่เปลือก เราก็ควรให้นักศึกษาได้แต่งตัวมาเรียนตามสบาย ตราบเท่าที่ไม่อุจาดลามกเป็นใช้ได้ แต่บางคนกลับอ้างว่าเป็นการไม่เคารพสถานที่ ซึ่งผมมั่นใจว่าไม่เกี่ยวกันเลยเป็นเพียงข้ออ้างลอยๆ ตราบเท่าที่ไม่เป็นการอุจาดลามกก็ย่อมเคารพสถานที่เสมอ แต่ถ้าใครอยากแต่งตัวให้สวยเท่เพื่อให้ตนเองดูดี ก็เป็นสิทธิ์ของแต่ละคน ในทางตรงกันข้ามเราก็ไม่มีสิทธิ์ไปหยามหมิ่นผู้ที่แต่งตัวตราบเท่าที่เค้าแต่งตัวมิดชิดไม่โอ้อวดของสงวน เป็นต้น

            ในบางสังคมอาจคลั่งไคล้กับเครื่องแบบ แต่แท้จริงแล้ว เป็นการคลั่งไคล้ในเครื่องหมายยศมากกว่า บางคนถูกสุภาพสตรีเผลอเหยียบรองเท้าที่ขัดมันเหงางามบนรถประจำทาง ยังแสดงความไม่พอใจ จนน่าเกลียด นี่คงเข้าถึงระดับผิดปกติแล้ว สังคมแบบนั้นก็ใช่ว่าจะช่วยเกื้อหนุนต่อสังคมได้มากกว่าสังคมชาวนาชาวไร่แต่อย่างใด ความคลั่งใครกับเครื่องแบบก็คงไม่ได้เป็นประโยชน์อะไรนัก

            เราควรส่งเสริมสังคมอุดมปัญญาดีกว่าส่งเสริมกับการยึดติดกับรูปแบบ เห็นคนเป็นเพียงหุ่นเชิดหรือไพร่พลเท่านั้น

ที่มารูปภาพ: http://www.glurr.com/images/topic/0474047001427808322.jpg