การที่มีข้าราชการไปดูงานต่างประเทศกันมากมาย และปรากฏว่าไปเที่ยวเล่นมากกว่า รัฐจึงคิดสั่งเลิกดูงาน "ยกแผง" ไปเลย นี่เป็นการแก้ปัญหาแบบโง่ๆ หรือไม่ การดูงานไม่มีความจำเป็นเลยหรือไง
ดร.โสภณ พรโชคชัย ประธาน ศูนย์ข้อมูลวิจัยและประเมินค่าอสังหาริมทรัพย์ไทย บจก. เอเจนซี่ ฟอร์ เรียลเอสเตท แอฟแฟร์ส (www.area.co.th) กล่าวว่าที่ผ่านมา การดูงานที่สิ้นเปลืองงบประมาณมีมากมาย ได้แก่:
1. เน้นการเที่ยวมากกว่าดูงาน
2. พักที่พักหรูหราเกินจำเป็น
3. ค่าเครื่องบินชั้นประหยัดก็ไม่อาจใช้ได้ ต้องชั้นหนึ่งหรือชั้นธุรกิจ
4. ขนลูกเมียหรือบริวารไปโดยไม่เสียค่าใช้จ่าย
ฯลฯ
กรณีนี้แสดงให้เห็นถึงความล้มเหลวของระบบราชการไทยที่หน่วยงานหนึ่งทำผิด หน่วยงานอื่น ๆ ก็ทำตาม ๆ กันไป แบบนี้คือการทุจริตและประพฤติมิชอบโดยข้าราชการโดยแท้ และมีมานานแล้ว แต่ไม่ได้รับการแก้ไขเท่าที่ควร อย่างไรก็ตามการดูงานที่ดีก็มีความจำเป็น และหากเป็นไปได้ ก็ควรที่จะส่งคนไปฝึกงาน ไปเรียนรู้ให้รู้จริง ไม่ใช่เพียงแค่การไปดูงานประเดี๋ยวประด๋าว
ดร.โสภณ ก็เคยพาข้าราชการทั้งส่วนกลางและส่วนท้องถิ่นไปดูงานมากมาย แต่เป็นการไปดูงานจริงๆ คือมีการประชุมนานาชาติ และพาไปหน่วยงานต่าง ๆ เยี่ยมชมโดยตรง เช่น ไปสำนักงานท้องถิ่น สำนักงานจัดเก็บภาษี สำนักงานบริหารการประเมินค่าทรัพย์สินเป็นต้น ปรากฏว่าได้ประโยชน์มากมายเพื่อใช้ในการวางแผนด้านภาษี ด้านการประเมินค่าทรัพย์สิน ด้านการจัดการอสังหาริมทรัพย์ เป็นต้น
ดร.โสภณ เห็นว่า การดูงานที่เหมาะสมหรือไม่ ขึ้นอยู่กับการตรวจสอบ หากจำเป็นก็ต้องไปดูงาน แต่ต้องมีการตรวจสอบการดูงานที่ไม่มีคุณภาพ ไม่ใช่ไปห้ามเสียทั้งหมด กลายเป็นการ "ฆ่าตัดตอน" การพัฒนาความรู้ของข้าราชการไป และกลายเป็นการแก้ไขปัญหาไม่ถูกจุด การแก้ไขปัญหาในลักษณะที่เลิกการดูงานไปเลย จึงเป็นการสร้างปัญหามากกว่าแก้ไขปัญหาที่เกิดขึ้น
การพาไปดูงานของ ดร.โสภณ อาศัยความสัมพันธ์ระหว่างประเทศในฐานะประธานสมาคมอสังหาริมทรัพย์สากล (FIABCI) ซึ่งมีอยู่ทั่วโลก และในฐานะที่เกี่ยวข้องกับนักวิชาชีพในหลายประเทศเป็นสำคัญ เช่น
17 ธันวาคม 2547 กรณีศึกษา "นอร์ฟอล์ก" การบริหารเมือง-อสังหาฯ-ภาษี http://bit.ly/2u5TwDo
18 กันยายน 2548 ลัดฟ้าประชุมอลาสก้า มูลนิธิประเมินฯ ได้สิทธิ์แปลตำรามาด้วย http://bit.ly/2u5pwr5
21 มีนาคม 2549 มูลนิธิประเมินฯ, ประตูสู่โลกกว้าง: ว่าด้วยโอแลงโด (ฟลอริดา สหรัฐอเมริกา) http://bit.ly/2sclI6b
12 มีนาคม 2555 พารัฐมนตรีและอธิบดี ไปดูงานด้านการประเมินค่าทรัพย์สินเพื่อภารกิจของรัฐในนิวซีแลนด์ http://bit.ly/1hMZjGV
11 กันยายน 2555 การประชุมการประเมินค่าอสังหาริมทรัพย์นานาชาติ http://bit.ly/1hMZrWW
ฯลฯ
และถึงปัจจุบัน ดร.โสภณ ได้พาคณะไปดูงานต่างประเทศโดยตลอด แต่ไม่ได้ทำธุรกิจทางด้านนี้ เพียงแต่อำนวยความสะดวกและให้ความรู้ โดย ดร.โสภณ ยืนยันว่าไม่ได้มีผลประโยชน์ได้เสียกับการนี้ แต่การปิดโอกาสไปเลย ก็เท่ากับทำให้ "มืดบอด" ได้