ในประเทศไทยมีกระบวนการลดโทษ เพื่อเปิดโอกาสให้นักโทษกลับตัว แทบที่จะชดใช้กรรมในคุก แต่กระบวนการนี้อาจไม่ได้ผลหากไม่มีการปราบปรามยาเสพติดอย่างจริงจัง
ในรายการ “SUPER 100 อัจฉริยะเกินร้อย” ตอน “เอ็ม นักโทษ กลับใจ ได้ชีวิตใหม่ เพราะ ภรรยา” เมื่อวันที่ 23 กุมภาพันธ์ 2563 ได้มีคุณ “เอ็ม” (เฉลิมพร สวัสดิ์สุข) ซึ่งเคยติดคุกคดีฆ่าคนตายมาแล้ว มาแสดงความสามารถ คุณเอ็มนับเป็นกรณีศึกษาที่ชัดเจนว่ากระบวนการลดโทษไม่ได้ช่วยอะไรได้เลย หากไม่มีกระบวนการลงโทษโดยเฉพาะการปราบปรามยาเสพติดอย่างจริงจัง ลองมาดู timeline ของคุณเอ็ม
2531 คุณเอ็มเกิด
2546 คุณเอ็มเริ่มติดยาเสพติด
2550 คุณเอ็มฆ่าคนตายในคดียาเสพติดถูกตัดสินประหารชีวิต แต่สารภาพได้ติดคุกตลอดชีวิต
2552 อยู่ในคุก กลายเป็น “ขาใหญ่” และเริ่มกลับใจ เปลี่ยนมาชกมวยจนได้เป็นแชมป์กรมราชทัณฑ์ สร้างชื่อเสียงให้เรือนจำ
2560 ออกจากคุก (บอกติดคุก 13 ปี แต่อาจไม่ถึง)
2561 ติดยาเสพติดอีกแล้ว (บอกว่าเสพหลังออกจากคุก 3 ปี แต่จริงๆ แล้วคงไม่ถึง) เสพวันละ 200 เม็ด แต่เลิกได้เพราะได้คู่ครองดี
2562 (ประมาณการ) คุณเอ็มเปิดยิมโดยเป็นครูสอนมวย
2563 คุณเอ็มบอกว่าอายุ 32 ปี (คงตอนต้นปีเลยบอกว่า 31 ปี)
กรณีนี้ชี้ชัดว่า กระบวนการลดโทษในคุกไม่ได้ช่วยอะไรให้คนดีขึ้นมาได้เลย หากสภาพแวดล้อมยังเหมือนเดิม แต่ถ้าหากสภาพแวดล้อมดีขึ้น ยาเสพติด (แทบ) หมดไปเหมือนในสมัยยุคทักษิณ โอกาสกลับไปเสพใหม่ก็คงไม่มี แต่ในเมื่อไม่มีการปราบปรามจริงจังและยาบ้าเกลื่อนเมืองเช่นทุกวันนี้ คงที่พ้นโทษมา ก็กลับไปสู่การเสพติดอีกอย่างหลีกเลี่ยงได้ยาก แต่บังเอิญโชคดีที่ได้คู่ครองดีจึงเลิกได้ ไม่ได้เกี่ยวกับกระบวนการลดโทษเลย
จะเห็นได้ว่าคุณเอ็มเริ่มติดยาเสพติดในปีที่นายกฯ ทักษิณ ชินวัตร เริ่มต้นทำสงครามกับยาเสพติด และเริ่มค้ายาจนยิงผู้อื่นเสียชีวิตในยุคหลังนายกฯ ทักษิณซึ่งยาเสพติดเริ่มกลับมาระบาดใหม่อีกแล้ว ดังนั้นกรณีนี้จึงชี้ให้เห็นว่า หากมีการปราบปรามยาเสพติดกันอย่างจริงจังและต่อเนื่องเช่นเดิม โอกาสที่คุณเอ็มจะก้าวเข้ามาค้ายาเสพติดจนยิงเพื่อนร่วมค้าจนเสียชีวิตในปี 2550 ก็คงไม่มี เพราะหากค้าก็มีโอกาสถูกวิสามัญฆาตกรรม และหลังจากออกจากคุก ก็คงไม่มีโอกาสวนเวียนกลับสู่วงจรเสพ-ค้ายาเสพติดอีก หากมีการปราบปรามอย่างเข้มงวด
การที่คุณเอ็มสามารถตัดขาดจากยาเสพติดได้เพราะคู่ครองจึงถือเป็นความโชคดีเป็นอย่างมากที่น้อยคนนักจะมีโอกาสเช่นนี้ และนักโทษคดียาเสพติดส่วนมากก็คงวนเวียนเข้าออกคุกและตายทั้งในและนอกคุก