ดร.สุชัชวีร์กล่าวว่าคนไทยเบื่อฟังเพลงชาติ และชาติอื่นเคารพเพลงชาติกว่าคนไทย อันนี้คงเป็นความเข้าใจผิด ดร.โสภณ ขอเสนอข้อมูลที่แท้จริง

            ดร.สุชัชวีร์ สุวรรณสวัสดิ์ ได้เผยแพร่ความคิดเกี่ยวกับยุคชาตินิยมใหม่ (Neo Nationalism) <1> และกล่าวว่าคนไทยมักจะปิดโทรทัศน์ (หรือเปลี่ยนช่อง) ยามได้ยินเพลงชาติไทยขึ้น แสดงถึงความเบื่อหน่ายเพียงชาติ? และบอกว่าต่างชาติเช่นสหรัฐอเมริกาเขาเคร่งครัดในการร้องเพลงชาติมาก โดยกล่าวว่า “ใครไม่เคารพธงชาติในอเมริกา ถูกขับออกจากสังคมเลยนะครับ” และกล่าวในทำนองว่า “ขอต้อนรับเข้าสู่ยุค Neo Nationalism ซึ่งประเทศไทยยังไม่มีความพร้อมใดๆ ทั้งสิ้นเลย”

            แต่ความจริง ดร.สุชัชวีร์ พูดความจริงเพียงบางส่วน พูดไม่ครบ  ในสหรัฐอเมริกาเขาไม่ได้ร้องเพลงชาติเช้าเย็นแบบประเทศไทย นักเรียนไม่ต้องเข้าแถวหน้าห้อง หรือในสนามกีฬาโรงเรียน หน้าเสาธงเพื่อร้องเพลงชาติทุกวันเหมือนบ้านเราเลย  เขาร้องเพลงชาติในโอกาสสำคัญๆ ต่างๆ เท่านั้น เรียกได้ว่าสหรัฐอเมริกาไม่ได้ร้องเพลงชาติแบบ “พร่ำเพรื่อ” เช่นประเทศไทย  ดร.สุชัชวีร์ไปเรียนสหรัฐอเมริกาหลายปี แต่ไม่ทราบ หรือทราบแต่กลับไม่กล่าวถึงความจริงข้อนี้ได้อย่างไร

            ผมไปหาข้อมูลจากเพื่อนซึ่งเป็นข้าราชการ นักธุรกิจในประเทศต่างๆ มาพบว่า ในประเทศตะวันตกทั้งหลายโดยเฉพาะในยุโรป เขาร้องเพลงชาติในในกรณีกีฬาโดยในงานกีฬาต่างๆ โดยเฉพาะฟุตบอล จะร้องเพลงชาติกันยกใหญ่ หรือในงานสำคัญต่างๆ เท่านั้น  ว่ากันว่าชาวต่างชาติที่มาอาศัยอยู่ในไทยนานๆ “จำจังหว่ะเพลงบ้านเราดีกว่าบ้านตัวเองอีก” <2> ทั้งนี้รวมทั้งที่นิวซีแลนด์ และออสเตรเลียซึ่งถือเป็น “ฝรั่ง” เหมือนกันก็ไม่มีการร้องเพลงชาติยกเว้นในงานพิเศษต่างๆ เช่น กีฬา เป็นสำคัญ

            ส่วนประเทศในอาฟริกา เช่น ยูกันดา ก็ร้องเพลงชาติเฉพาะในโอกาสสำคัญๆ เท่านั้น ไม่ได้ร้องทุกวันแบบประเทศไทย  ส่วนอาฟริกาใต้ นักเรียนไม่มีการเข้าแถวร้องเพลงชาติ ยกเว้นในงานสำคัญๆ ระหว่างเพลงชาติบรรเลง  ก็ไม่ต้องหยุดยืนด้วย ประเทศอื่นๆ ในอาฟริกาก็คล้ายกัน  มาถึงประเทศในเอเชียอื่นๆ  เช่น อินเดีย เด็กนักเรียนร้องเพลงชาติ วิทยุโทรทัศน์เปิดเพลงชาติทุกเช้า (ไม่มีช่วงค่ำ)  ส่วนญี่ปุ่น ก็ไม่มีการร้องเพลงชาติในโรงเรียน แต่อาจมีการร้องเพลงประจำโรงเรียน  และเกาหลีใต้ก็เลิกการร้องเพลงชาติอย่างเป็นทางการไปเมื่อปี 2532 เพราะถือเป็นการบังคับ ผิดหลักประชาธิปไตย 

            ส่วนประเทศในอาเซียน มาเลเซียก็ร้องเพลงชาติในโอกาสสำคัญๆ เท่านั้น โรงเรียนประถมอาจยังร้องเพลงชาติอยู่ แต่โรงเรียนมัธยมไม่ได้ร้องแล้ว สิงคโปร์ ร้องเพลงชาติในโรงเรียนประถม แต่ปกติไม่ได้ร้องเพลงชาติกันทุกวัน  ทางด้านฟิลิปปินส์ ปกติไม่มีการร้องเพลงชาติ ยกเว้นในโอกาสพิธีเปิดงานต่างๆ โดยเปิดเทปหรือวีดีโอ  ส่วนอินโดนีเซีย ไม่มีการร้องเพลงชาติในโรงเรียน ยกเว้นในโอกาสพิเศษต่างๆ เช่นกัน

            มาถึงประเทศรอบบ้านเรา ปรากฏว่ากัมพูชา ให้เด็กนักเรียนร้องเพลงชาติในวันจันทร์ ตอนชักธงขึ้นเสา และร้องอีกทีบ่ายวันศุกร์ ตอนชักธงลงจากเสา เช่นเดียวกับลาวก็เด็กนักเรียนร้องเพลงชาติสัปดาห์ละ 2 วันแบบกัมพูชา  ส่วนที่เวียดนามไม่มีการร้องเพลงชาติในโรงเรียน ยกเว้นในเช้าวันจันทร์  ทั้งนี้ ณ หลุมศพโฮจิมินห์ในกรุงฮานอย เปิดเพลงชาติทุกวันเวลา 08:00 และ 18:00 น.  มีประเทศเดียวที่ให้นักเรียนร้องเพลงชาติทุกเช้าก็คือเมียนมา  อย่างไรก็ตามหลายประเทศก็กำหนดให้มีการร้องเพลงชาติก่อนแสดงภาพยนตร์ เช่น ในกัมพูชา เป็นต้น

            การร้องเพลงชาติทุกวันนั้นถือเป็นมรดกทางวัฒนธรรมของสมัยเผด็จการที่นำโดยจอมพล ป.พิบูลสงครามในช่วงก่อนปีกึ่งพุทธกาล และสืบทอดเรื่อยมาจนถึงปัจจุบัน  (แต่มรดกหลายอยากของจอมพล ป. ก็ได้ยกเลิกไปแล้ว เช่น “มาลานำไทย” เป็นต้น)  อย่างไรก็ตามในแง่หนึ่งก็ถือเป็นเสน่ห์ทางวัฒนธรรมอย่างหนึ่งที่ต่างชาติก็ทึ่งที่คนไทยร้องเพลงชาติทุกวัน และต้องยืนตรง ห้ามนั่ง ห้ามกระดุกกระดิก

            การที่ประเทศไทยเปิดเพลงชาติทุกวัน เช้าเย็น ในวิทยุและโทรทัศน์ และเข้าแถวร้องเพลงชาติทุกเช้าในโรงเรียน ก็อาจทำให้คนไทยจำนวนมากเคยชินไปกับวัฒนธรรมของจอมพล ป. ในเรื่องนี้  แต่ในอีกแง่หนึ่งโดยที่เป็นการกระทำที่ฝืนธรรมชาติจากคนส่วนใหญ่แทบทั่วโลก ก็อาจมีคนเบื่อ เพราะหลังจากการทำงานหนักมาทั้งวัน กำลังพักผ่อนดูโทรทัศน์ก็ถูกขัดจังหวะการพักผ่อน  การไม่ชอบสิ่งที่ดีแต่ “พร่ำเพรื่อ” ก็เป็นสิทธิของคนแต่ละคนอย่างเช่นที่เกิดขึ้นในเกาหลีใต้

            ในแง่หนึ่ง การร้องเพลงชาติทุกวันเช้าเย็น ก็ใช่ว่าจะกระตุ้นให้ไทยมีความรักชาติมากกว่าชาติอื่นที่แทบจะไม่ได้ร้องเพลงชาติเลย  เรากระตุ้นให้คนไทยร้องเพลงชาติมาราว 70 ปี เราจะคาดหวังว่าคนไทยรักชาติมากกว่าชาวญี่ปุ่น ชาวอินเดีย ชาวเบลเยียม ชาวฟินแลนด์ ฯลฯ ก็คงไม่ได้  เราจึงไม่ควรกะเกณฑ์กับคนไทยแบบที่ทำในสมัยเผด็จการ เราควรจะส่งเสริมการรักชาติโดยให้ทุกฝ่ายตระหนักถึงภาษีของประชาชนที่ใช้มาเลี้ยงข้าราชการ และจัดการศึกษา  ให้ข้าราชการและนักเรียนเคารพประชาชนคนเล็กคนน้อย ไม่ทำตัวเป็นเจ้าคนนายคนต่างหาก

            ดร.สุชัชวีร์ ส่งเสริมให้คนไทยรักชาตินั้นดี แต่ต้องมีข้อมูลที่ถูกต้อง ไม่บิดเบือน

ดร.สุชัชวีร์ พูดไม่จริงเรื่องเพลงชาติ
https://www.facebook.com/324821724297087/videos/780283845857530

ดร.โสภณวิพากษ์ ดร.สุชัชวีร์ เรื่องรักชาติ
https://www.facebook.com/324821724297087/videos/810113922887329

อ้างอิง

<1> ไทยพร้อมยัง? กับยุคชาตินิยมใหม่. https://www.facebook.com/335978833560634/videos/340867993655138/

<2> ประเทศไทยเคารพธงชาติตอน 8 โมงเช้ากับ 6 โมงเย็น แล้วต่างประเทศล่ะครับมีการเคารพธงชาติไหม แล้วเขาเคารพธงชาติกันกี่โมง https://pantip.com/topic/32281854