ในฟลอเรนซ์ มีเทพีแห่งความยุติธรรม  เมื่อวันอาทิตย์ที่ 19 มีนาคม 2566 ดร.โสภณ พรโชคชัย ประธาน ศูนย์ข้อมูลวิจัยและประเมินค่าอสังหาริมทรัพย์ไทย บจก. เอเจนซี่ ฟอร์ เรียลเอสเตท แอฟแฟร์ส (www.area.co.th) ไปเยือนอนุสาวรีย์เทพีแห่งความยุติธรรม ณ เมืองฟลอเรนซ์

 

Worakan J. ได้เขียนเรื่อง ‘ในนามของความยุติธรรม’ Lady Of Justice มาจากไหน ทำไมถึงเป็นสัญลักษณ์ของความยุติธรรม

Posted On 8 May 2021 ไว้ดังนี้

 

ภาพของหญิงสาวที่ถูกปิดตา ในมือถือตาชั่ง มืออีกข้างถือดาบ เป็นภาพที่เราเห็นได้บ่อยจนเข้าใจได้ว่า นี่คือ ภาพแทนความยุติธรรม ไม่ว่าจะเป็นประติมากรรมหรือภาพวาด ที่เห็นกันอยู่บ่อยๆ เราอาจจะพอเดาได้จากการถือตาชั่งในมือของเธอ ว่ามันเกี่ยวข้องกับความยุติธรรมอย่างไร แต่เคยสงสัยไหมว่า แล้วเธอคนนั้นคือใครกัน? ทำไมเธอถึงได้เป็นตัวแทนแห่งความยุติธุรรมในเชิงสัญลักษณ์นี้ได้

 

เธอไม่ได้เป็นบุคคลในประวัติศาสตร์อันใกล้ ไม่ได้เป็นนารีขี่ม้าขาวในกระบวนการยุติธรรม แต่เธอคือ ‘เทพีเธมิส (Themis)’ จากปกรณัมกรีก หากพูดถึงตัวเธอเดี่ยวๆ แบบตอนที่ยังไม่ถูกนำมาเป็นภาพแทนความยุติธรรมอย่างที่เราเห็นนั้น เธอเองก็เป็นภาพแทนของความยุติธรรมอยู่แล้ว โดยให้ความสำคัญไปที่กฎธรรมชาติอันศักสิทธิ์ ในกรุงเอเธนส์ ยังบูชาเธอไว้ในนามของผู้พิทักษ์ของผู้ถูกกดขี่ด้วย

 

พอบอกว่าเป็นตัวแทนของกฎธรรมชาตินั้น มันคือเรื่องของดินฟ้าอากาศ พระอาทิตย์ พระจันทร์ จักรวาล ดาวเคราะห์ต่างๆ หรือเปล่า มันเกี่ยวกับความยุติธรรมตรงไหนกัน? ต้องทำความเข้าใจก่อนว่า natural law สำหรับชาวกรีกในตอนนั้น ไม่ได้เกี่ยวพันกับธรรมชาติอย่างที่เราคิดสักเท่าไหร่ แต่มันกลับเกี่ยวพันถึงสังคมมนุษย์ต่างหาก เพราะสำหรับตอนนั้น ที่วิถีชีวิตของพวกเขายังผูกพันบูชาเทพเจ้าอยู่ คำทำนายหรือคำบัญชาจากพระเจ้า จะส่งตรงลงมาถึงมนุษย์ ซึ่งต่างกับ ‘nomoi’ หรือ ‘nomos’ ที่หมายถึง กฎที่มนุษย์ตั้งขึ้นมาเอง

 

แม้เทพหรือเทพีจากปรกรณัมกรีกส่วนมาก จะมีชีวิตที่โลดโผนโจนทะยาน มีเหตุการณ์อิหยังวะโผล่มาให้เราเกาหัวเล่น แต่กับเทพีเธมิส ชีวิตของเธอถือว่าเรียบง่าย ไม่หวือหวา (ถ้าเทียบกับองค์อื่นๆ) ชื่อของเธอไม่ได้โผล่มาให้เราได้ยินบ่อยนัก นั่นไม่ใช่เพราะเธอเป็นเทพโนเนม ไร้ชื่อเสียง แต่อย่างใด เธอเองเป็นหนึ่งในไททันทั้ง 12 เทพรุ่นแรกก่อนก่อตั้งโอลิมปัส โดยความสามารถของเธอ คือ แยกเรื่องจริงออกจากเรื่องแต่งได้ และเธอสามารถพูดได้แต่ความจริงเท่านั้น

ก่อนที่ซุสจะแต่งงานกับเฮร่าอย่างเป็นทางการ ก็ได้มีความสัมพันธ์กับเธมิสด้วยเช่นกัน เธอเองไม่ได้ทำหน้าที่ในฐานะคนรักเพียงอย่างเดียว แต่เป็นเพื่อนคู่คิด ให้คำปรึกษากับซุส ในฐานะที่เขาเป็นเจ้าแห่งเทพทั้งปวง คอยเตือนเมื่อมีคนทำผิดกฎและคอยทัดทานในการตัดสินที่ไม่เป็นธรรมด้วย โดยเฉพาะเรื่องความรุนแรงที่เกินกว่าเหตุ อาจเพราะเธอเองมักจะไม่ใช้ความรุนแรงในการตัดสินด้วยเช่นกัน นอกจากนี้ยังคอยเตือนเหล่าทวยเทพด้วยกันถึงเหตุการณ์ต่างๆ ที่จะเกิดขึ้น ด้วยการหยั่งรู้ของเธอเอง

 

พอจะเห็นภาพกันแล้วว่าเธอใช้ความสามารถของเธอนั้นไปกับความยุติธรรมอย่างไร ทีนี้มาสำรวจภาพลักษณ์ของเทพเธมิส ในนามของ Lady Of Justice สัญลักษณ์ของความยุติธรรม ว่ามีสัญญะอะไรอยู่ในภาพลักษณ์นี้กันบ้าง แล้วแต่ละอย่างนั้นมีความหมายว่าอย่างไรกันแน่

 

ตาชั่งในมือซ้าย แสดงถึงความเป็นธรรมและเที่ยงธรรม ในการใช้กฎหมาย เหมือนตาชั่งที่บอกว่าสิ่งใดหนักเบากว่ากันได้อย่างซื่อตรงเสมอ เปรียบกับตอนชั่งน้ำหนักของหลักฐานและพิจารณาสิ่งนั้นอย่างตรงไปตรงมา

 

ดาบในมือขวา แสดงถึงอำนาจของการบังคับใช้กฎหมาย โดยดาบนั้นไม่ได้อยู่ในฝัก เพื่อแสดงให้เห็นถึงความโปร่งใส และยังเป็นดาบสองคม ที่ไม่ใช่คำเปรียบเปรย แต่เป็นดาบที่มีความคมทั้งสองด้านจริงๆ แสดงถึงการใช้อำนาจลงโทษผู้กระทำผิดและปกป้องผู้บริสุทธิ์ในดาบเล่มนี้ และนอกจากนั้น ที่ดาบต้องอยู่ต่ำกว่าตาชั่ง เพื่อแสดงให้เห็นว่าการลงโทษจะอยู่หลังจากการพิจารณาของตาชั่งเสมอ

 

ผ้าปิดตา ในระยะแรก Lady Of Justice ไม่ได้มีผ้าปิดตานี้ แต่เพิ่งมามีเมื่อช่วงศตวรรษที่ 16 นี้ หลังจากนั้นมาก็มีการใช้เป็นระยะ จนกลายเป็นส่วนหนึ่งของสัญลักษณ์นี้ไปแล้ว และแสดงถึงความเป็นธรรมที่จะไม่ปล่อยให้ปัจจัยภายนอก อย่าง ความมั่งคั่ง ชื่อเสียง อิทธิพล มามีส่วนหรือมาชี้นำการตัดสิน

 

ยืนหยัดอยู่บนหนังสือ และเท้าข้างหนึ่งอยู่เหนืองูพิษ เป็นรายละเอียดที่หลายคนอาจมองข้ามไป จนคุ้นเคยแค่กันตาชั่ง ผ้าปิดตา และดาบ ในร่างกายส่วนบน แต่ด้านล่างนั้นมีหนังสือที่เธอหยัดยืนอยู่บนนั้น แสดงถึงความยึดมั่นอยู่บนรัฐธรรมนูญที่เป็นรากของกระบวนการยุติธรรม และเท้าที่อยู่เหนืองูนั้น แสดงถึง การต่อต้านต่อสิ่งชั่วร้าย

 

รูปปั้น Lady Of Justice ไม่ได้มีข้อมูลที่แน่ชัดว่าใครเป็นผู้ริเริ่มนำมาใช้ และใช้ครั้งแรกในตอนไหน แต่เท่าที่ค้นคว้าได้ มันถูกนำมาติดตั้งในหลายพื้นที่ของอเมริกาเหนือ ในช่วงปีค.ศ. 1800-1900 และแพร่หลายไปในหลายประเทศ หลายทวีป แทบจะทั่วทุกมุมโลก อาจจะเป็นในรูปแบบที่ต่างออกไปบ้าง และยังคงสัญญะเดิมของตาชั่งและดาบในมืออยู่เสมอ จนเราเข้าใจได้ว่านี่คือภาพแทนความยุติธรรม

 

ที่มา: https://thematter.co/social/lady-of-justice/142512

 

รู้จักเทพีแห่งความยุติธรรม ฟลอเรนซ์ https://youtu.be/d0btiLPFx1g https://youtu.be/d0btiLPFx1g .

 

รู้จักเทพีแห่งความยุติธรรม ฟลอเรนซ์ https://fb.watch/joOQfIE8PM/ .

 

รู้จักเทพีแห่งความยุติธรรม ฟลอเรนซ์ https://vt.tiktok.com/ZS8V3FELg/ .